Synowie Bacha

Nie ulega wątpliwości, że Bach był geniuszem. Lecz, jakby tego było mało, przekazał on muzyczne uzdolnienia także swoim czterem synom, dzięki którym także oni, gdy dorośli, stali się ważnymi kompozytorami. Jest to przykład wyjątkowy w całej historii muzyki, tym bardziej niezwykły, że każdy z synów Bacha rozwinął własną osobowość artystyczną i, choć wszyscy wiele zawdzięczali naukom ojca, na płaszczyźnie stylistycznej prędzej czy później wyzwolili się spod jego przemożnego wpływu.
Losy życia i działalności muzycznej tych czterech indywidualności o bardzo różnych temperamentach biegły odmiennymi ścieżkami, które przecinały się tylko przy rzadkich okazjach.
Najstarszy z braci, Wilhelm Friedemann (Bach drezdeński), wspaniały organista o niestałym i kapryśnym usposobieniu, który zmarł w biedzie, był przeciwieństwem młodszego o cztery lata Carla Philipa Emmanuela (Bacha berlińskiego), który w swoich czasach był bardzo znany, przyjaźnił się z pisarzami i filozofami, a Haydn i Beethoven podziwiali go jako nowatora w sztuce gry na instrumentach klawiszowych.
Dwaj kolejni bracia, pochodzący z drugiego małżeństwa ojca, byli dużo młodsi, lecz podobnie jak tamci tworzyli parę o przeciwstawnych charakterach: Johann Christoph Friedrich (Bach ­bückeburski), wiodący spokojne i ustabilizowane życie kompozytor licznych dzieł z przełomu baroku i klasycyzmu, ma niewiele wspólnego z młodszym Johannem Christianem (Bachem londyńskim), światowcem i podróżnikiem, tworzącym w stylu galant, który jako jedyny z całej czwórki komponował opery, niezwykle cenione przez Mozarta.
Synowie Bacha, którzy niesłusznie popadli w zapomnienie w miarę jak rosła sława ich ojca, a Haydn, Mozart i Beethoven wyrastali na niekwestionowane autorytety, znów zaczynają cieszyć się coraz większym zainteresowaniem. Książka ta, pierwsza w całości im poświęcona, opowiada o ich karierze, twórczości i otoczeniu.

Tematem książki Marca Vignala “Synowie Bacha” jest pokolenie kompozytorów, synów wielkiego lipskiego kantora: Wilhelma Friedemanna, Carla Philippa Emanuela, Johanna Christopha Friedricha i Johanna Christiana. Francuski badacz przybliża nam sylwetki kompozytorów, którzy, działając w epoce przejściowej, wywarli niebagatelny wpływ nie tylko na rozwój nowych, bardziej uczuciowych prądów muzycznych – stylu galant czy Empfinsamer Stil, ale także byli inspiracją dla czołowych kompozytorów klasycyzmu takich, jak Mozart i Haydn. Książka bardzo plastycznie ukazuje biografie wszystkich czterech kompozytorów na tle epoki, naświetla ich drogę muzyczną, omawia twórczość, poszukuje różnic i cech wspólnych. Autor cytuje wiele oryginalnych dokumentów, malując również portrety niektórych postaci współczesnych Bachom – niekoniecznie muzyków – będących z czwórką bohaterów w ścisłym kontakcie, jak: Fryderyk ii, Lessing, Herder czy Burney, eksploruje również życie muzyczne i intelektualne miast, w których przebywali (Drezno, Berlin, Hamburg, Londyn). Wilhelm Friedemann i Johann Christoph Friedrich napisali stosunkowo mało, w przeciwieństwie do Johanna Christiana, a przede wszystkim Carla Philippa Emanuela, którzy pozostawili po sobie obszerną i wartościową spuściznę. Autor poświęca również sporo miejsca fundamentalnemu dziełu z dziedziny pedagogiki muzycznej, jakim był “Versuch über die wahre Art das Clavier zu spielen”, czyli traktat “O prawdziwej sztuce gry na instrumentach klawiszowych”, którego tłumaczenie polskie również ukazało się w wydawnictwie Astraia. Książka jest pierwszą biograficzną pozycją poświeconą w całości synom wielkiego Jana Sebastiana.

Marc Vignal jest autorem wyróżnionej licznymi nagrodami monografii o Haydnie, książek o Mahlerze i Sibeliusie, a także współautorem licznych dzieł zbiorowych. Był także naczelnym redaktorem Larousse de la musique.